Piłkarski Sąd Polubowny – nowe przepisy, nowe możliwości [AKTUALIZACJA 2024]

przez Maciej Broda
Piłka do futbolu leżąca na murawie, w półmroku. Tło jest zamazane.

Piłkarski Sąd Polubowny Polskiego Związku Piłki Nożnej od wielu lat pozostaje najbardziej znanym sportowym sądem polubownym w Polsce – corocznie rejestruje on ponad sto nowych spraw. W ostatnich miesiącach dokonano dużych zmian w zasadach działania tego sądu. Na czym one polegały? Jakie możliwości wprowadzono dla stron postępowania? O tym właśnie napiszę w dzisiejszym artykule.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się, jak napisać pozew do Piłkarskiego Sądu Polubownego, zapoznaj się z artykułem uwzględniającym zmiany wprowadzone w grudniu 2023 roku (link do artykułu).

SPIS TREŚCI:

  1. Uwagi wstępne
  2. Rozszerzenie kompetencji Piłkarskiego Sądu Polubownego
  3. Jednoosobowy skład orzekający
  4. Komunikacja elektroniczna przed Piłkarskim Sądem Polubownym
  5. Skutki uchybienia terminu
  6. Rozpoznanie sporu bez przeprowadzenia rozprawy
  7. Piłkarski Sąd Polubowny ma rozstrzygać na jednej rozprawie
  8. Zasada 60 dni
  9. Baza orzeczeń Piłkarskiego Sądu Polubownego
  10. Pomoc prawna

1. UWAGI WSTĘPNE

Podstawą działania Piłkarskiego Sądu Polubownego jest statut Polskiego Związku Piłki Nożnej oraz własny regulamin, określający m.in. zasady prowadzenia spraw sądowych. Uwzględnia on zmiany wprowadzone na podstawie:

  • Uchwały Komisji ds. Nagłych PZPN nr 23/2020 z 2 czerwca 2020 roku w sprawie przyjęcia Regulaminu Piłkarskiego Sądu Polubownego PZPN,
  • Uchwały Zarządu PZPN nr III/33 z 23 marca 2021 roku, która zmieniła wyżej wskazaną uchwałę Komisji ds. Nagłych PZPN.

AKTUALIZACJA: Obecnie Piłkarski Sąd Polubowny działa na podstawie regulaminu przyjętego w uchwale Zarządu PZPN nr XII/177 z z dnia 1 grudnia 2023 roku. 

W tym wpisie skupię się na przepisach dotyczących samego postępowania przed Piłkarskim Sądem Polubownym. Opiszę zbiorczo najciekawsze zmiany, związane z prowadzeniem postępowania przed sądem. Zeszłoroczne zmiany nie doczekały się szerszego komentarza, dlatego opiszę je wraz z przepisami uchwalonymi parę tygodni temu.

2. Sprawy rozstrzygane przez piłkarski sąd polubowny

Przed analizą nowych przepisów w regulaminie, musisz wiedzieć, czy Piłkarski Sąd Polubowny może w ogóle zająć się Twoją sprawą. Tak się składa, że jedną z podstawowych zmian, wprowadzonych już w zeszłym roku, było przekazanie niektórych spraw do kompetencji tego sądu.

Zaczęło się od zmiany statutu Polskiego Związku Piłki Nożnej, która weszła w życie 17 kwietnia 2020 r. Chciałbym zwrócić uwagę na poniższy przepis związany z umowami, w tym kontraktami o profesjonalne uprawianie piłki nożnej.

Art. 50 Statutu Polskiego Związku Piłki Nożnej

§3. Do Piłkarskiego Sądu Polubownego można składać pozwy o zasądzenie świadczenia, ustalenie istnienia lub nieistnienia prawa lub stosunku prawnego oraz o ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego.

§ 4. Zawodnicy i kluby piłkarskie działające w ramach sektora zawodowej piłki nożnej mogą występować do Piłkarskiego Sądu Polubownego z dochodzonymi łącznie lub odrębnie roszczeniami z zakresu powstania, istnienia, ważności, wykonywania i rozwiązania kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej oraz wynikającymi z niego roszczeniami o prawa majątkowe. Rozpoznanie tych sporów następuje w ramach procedury gwarantującej stronom dokonanie wyboru arbitrów reprezentujących środowiska piłkarzy i kluby piłkarskie.

Upraszczając: Piłkarski Sąd Polubowny nie tylko może teraz orzekać w sporach majątkowych, lecz może również zadecydować o rozwiązaniu kontraktu, np. z winy klubu. Wcześniej te uprawnienia przysługiwały Izbie ds. Rozwiązywania Sporów.

Zmiany statutu zostały uwzględnione również w regulaminie Piłkarskiego Sądu Polubownego. Stało się to poprzez podjęcie dwóch wyżej wskazanych uchwał przez Komisję ds. Nagłych i Zarząd Polskiego Związku Piłki Nożnej.

Przyznanie nowych uprawnień wiązało się też z koniecznością zmiany innych przepisów PZPN. Mam tu na myśli w szczególności uchwałę nr VI/90 z dnia 16 czerwca 2023 roku (wcześniej: uchwała nr III/54 z 27 marca 2015 roku) Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej – Minimalne Wymagania dla standardowych kontraktów zawodników w sektorze zawodowej piłki nożnej. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami kompetencje Izby ds. Rozwiązywania Sporów przejął Piłkarski Sąd Polubowny.

Zmiany nie wszędzie się przyjęły. Jeszcze na początku 2021 roku, doradzając zawodnikowi, usłyszałem od niego, że jego klub, występujący w Ekstraklasie, groził mu złożeniem wniosku do Izby ds. Rozwiązywania Sporów o rozwiązanie jego kontraktu. Można i tak.

3. JEDNOOSOBOWY SKŁAD ORZEKAJĄCY PIŁKARSKIEGO SĄDU POLUBOWNEGO

Zmianę tę wprowadzono w 2020 roku, choć w latach 2021-2023 dokonano kilku aktualizacji. Oczywiście uwzględniłem je w opisie.

Regułą pozostaje rozpoznawanie sporów w pierwszej instancji przez trzyosobowe składy orzekające, jednak obecnie w pewnych sytuacjach mogą orzekać składy jednoosobowe. Celem było oczywiście przyspieszenie rozpatrywania spraw przez sąd. Muszę jednak przyznać, że w praktyce bywa z tym różnie.

Jednoosobowe składy orzekające mogą orzekać w sporach, gdy:

  • wartość przedmiotu sporu nie przekracza 150 tysięcy złotych,
  • tak postanowiło prezydium sądu – na uzasadniony wniosek strony, jeżeli jej przeciwnik nie sprzeciwił się temu w wyznaczonym terminie, nie dłuższym niż 7 dni,
  • sprawa dotyczy ekwiwalentu za wyszkolenie zawodnika – niezależnie od wartości sporu.

Strony bardzo często są bierne w trakcie postępowania. Wykorzystaj to, jeżeli chcesz, by sprawę rozstrzygał tylko jeden sędzia. Złóż dobrze uzasadniony wniosek. Przy bierności drugiej strony masz szansę na uwzględnienie żądania.

4. KOMUNIKACJA ELEKTRONICZNA PRZED PIŁKARSKIM SĄDEM POLUBOWNYM

Zmianę te wprowadzono w 2020 roku.

Od tego momentu możesz prowadzić korespondencję w ramach postępowania bez konieczności składania dokumentów w formie pisemnej. Cel wprowadzenia przepisu jest oczywisty – oszczędność czasu.

Po pierwsze, możesz wnieść pozew na adres poczty elektronicznej Piłkarskiego Sądu Polubownego. Po zmianach w 2023 roku możesz wnieść taki pozew w każdym przypadku. Wcześniej można było skorzystać z tej opcji, jeżeli w zawartej umowie (innym dokumencie obejmującym zapis na sąd polubowny) wpisany był adres poczty elektronicznej stron do doręczeń.

Więcej: Jak napisać pozew do Piłkarskiego Sądu Polubownego?

Po drugie, możesz wysyłać pozostałe pisma procesowe do sądu na adres poczty elektronicznej.

Po trzecie, możesz otrzymywać pisma z sądu za pośrednictwem poczty elektronicznej.

Po czwarte, przewodniczący zespołu orzekającego może postanowić o przeprowadzeniu rozprawy w formie telekonferencji, na której mogą zeznawać świadkowie. Przewodniczący dokona wyboru niezależnie od Waszej zgody lub jej braku.

5. SKUTKI UCHYBIENIA TERMINU

Wartym uwagi przepisem jest również par. 42 ust. 5 regulaminu Piłkarskiego Sądu Polubownego. Zgodnie z jego treścią: przewodniczący zespołu orzekającego zarządza zwrot pisma procesowego złożonego z uchybieniem terminu. W takim przypadku wniesione pismo nie będzie wywoływać skutków prawnych.

Co więcej, strona może przedstawić na rozprawie niedołączone wcześniej dokumenty jedynie wtedy, gdy uprawdopodobni, że przyczyna złożenia danego dokumentu powstała później lub dopiero później miała okazję zapoznać się z treścią dołączonego pisma.

W tym momencie trudno mi ocenić, jak stosowany będzie omawiany przepis – od jego wprowadzenia minęło zaledwie parę tygodni. Samą zmianę oceniam pozytywnie. Zbyt często strony przedłużają postępowanie, składając pisma po upływie wyznaczonego terminu. Nie ponoszą z tego tytułu właściwie żadnych konsekwencji.

6. ROZPOZNANIE SPORU BEZ PRZEPROWADZENIA ROZPRAWY

Zmiana ta została wprowadzona w 2020 roku.

Zespół orzekający nie wyznaczy teraz rozprawy, jeżeli spór ma zostać rozstrzygnięty na podstawie dokumentów i innych pism. W wielu sprawach nie ma większej filozofii – jedna strona, mimo zawartej umowy, nie zapłaciła drugiej stronie. Przykładem są sprawy dotyczące ugód, które nie zostały zrealizowane przez klub lub po prostu zaległości wynikające z kontraktu.

Każda ze stron może jednak złożyć wniosek o wyznaczenie rozprawy, jeżeli uzasadni, że trzeba wyjaśnić na niej pewne kwestie. Sąd nie musi jednak przychylić się do tego żądania.

Inaczej wygląda sytuacja, gdy obie strony zgodnie złożą wniosek o wyznaczenie rozprawy. W takim przypadku zespół orzekający musi wyznaczyć rozprawę.

Rozpoznawanie spraw bez wyznaczania rozprawy nie jest niczym nowym w arbitrażu sportowym. Analogiczny przepis od dobrych kilku lat stosuje się w postępowaniach prowadzonych przed Sądem Polubownym Polskiej Ligi Siatkówki. Uważam, że w dużej części spraw wyznaczanie rozprawy nie jest konieczne – wydłuża jedynie czas i zwiększa koszty postępowania. Liczę więc, że składy orzekające będą często stosować omawiany przepis.

Klepsydra z niebieskim piaskiem stoi na biurku. W tle widać zamazane artykuły biurowe

7. PIŁKARSKI SĄD POLUBOWNY MA ROZSTRZYGAĆ NA JEDNYM POSIEDZENIU

Zmianę wprowadzono w 2021 roku.

Zgodnie ze zmienioną treścią regulaminu: rozprawę należy przygotować tak, aby nie było przeszkód do rozstrzygnięcia sprawy już podczas pierwszego wyznaczonego terminu. Więcej posiedzeń można zaplanować jedynie w razie konieczności, zwłaszcza gdy nie jest możliwe przeprowadzenie wszystkich dowodów. Rozprawy odbywać się mają wówczas w następnych dniach. Jeżeli jest to niemożliwe, upływ czasu pomiędzy posiedzeniami „nie może być nadmierny”.

8. ZASADA 60 DNI

Kolejną zmianę, wprowadzoną kilka tygodni temu, nazwałem roboczo „zasadą 60 dni”. Na czym ona polega?

Zgodnie z nowymi przepisami określone rodzaje spraw sąd powinien rozstrzygnąć w przyspieszonym trybie, tj. w ciągu 60 dni od daty utworzenia składu sędziowskiego. Ma on dotyczyć spraw:

  • podlegających rozstrzygnięciu przez jednego arbitra,
  • dotyczących istnienia, ważności lub rozwiązania kontraktów piłkarskich,
  • w sprawach zapewnienia stabilności kontraktowej zawodników będących stronami umowy,
  • w sprawach dotyczących mechanizmu solidarności.

Nie mam żadnych wątpliwości, że sprawy związane z istnieniem, ważnością lub rozwiązaniem kontraktów oraz stabilnością kontraktową, powinny być rozpatrywane w przyspieszonym trybie. W regulaminie nie znajdziemy jednak informacji, jakie będą skutki niezachowania 60-dniowego terminu. Mogę jedynie przypuszczać, że w razie naruszenia terminów, arbitrzy ryzykują odwołaniem z pełnionej funkcji. Tyle teorii. Jak wygląda to w praktyce? Różnie.

9. BAZA ORZECZEŃ PIŁKARSKIEGO SĄDU POLUBOWNEGO

Bardzo ważną zmianą dla mnie jest dodanie artykułu 108[1] do regulaminu sądu (AKTUALIZACJA: obecnie to art. 111 regulaminu). Przepis ten został wprowadzony kilka tygodni temu, podczas marcowych zmian.

Piłkarski Sąd Polubowny będzie mógł publikować prawomocne orzeczenia. Będą one wcześniej zanonimizowane, w sposób uniemożliwiający rozpoznanie stron występujących w sprawie.

Strona może sprzeciwić się publikacji orzeczenia – musi to zrobić najpóźniej na ostatniej rozprawie lub do czasu wydania orzeczenia (jeżeli nie wyznaczono rozprawy). Pomimo sprzeciwu orzeczenie będzie opublikowane, jeżeli prezydium sądu uzna, że publikacja:

  • jest wskazana ze względu na „ogólny interes sportu piłki nożnej” oraz
  • nie będzie zagrażać prawom którejkolwiek ze stron.

Z drugiej strony, orzeczenie nie będzie opublikowane mimo braku sprzeciwu, jeżeli prezydium uzna, że może to narażać interesy stron postępowania.

PIŁKARSKI SĄD POLUBOWNY – POMOC PRAWNA

Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w postępowaniu przed Piłkarskim Sądem Polubownym, możesz skorzystać z moich usług. Mogę pomóc Ci konsultując Twoją sprawę oraz reprezentując przed sądem w obu instancjach.

Potrzebujesz pomocy prawnej w działalności sportowej? Skontaktuj się ze mną

Możesz skontaktować się ze mną mailowo lub telefonicznie

Możesz również wysłać wiadomość korzystając z formularza kontaktowego

    Zgadzam się na przetwarzanie danych osobowych w powyższym formularzu w celu umożliwienia nam kontaktu zwrotnego drogą elektroniczną.

    Administratorem Twoich danych osobowych będzie Maciej Broda. Szczegółowe informacje o przetwarzaniu danych osobowych znajdują się w polityce prywatności.

    0 komentarz

    Może Ci się spodobać również

    Subscribe
    Powiadom o
    guest
    0 komentarzy
    Inline Feedbacks
    View all comments
    0
    Dodaj komentarzx