Umowa sponsoringu ze sportowcem – jak ją przygotować?

Przy przygotowaniu umowy sponsoringu musisz pamiętać o obowiązkach i ograniczeniach prawnych sportowców związanych z działalnością sportową i marketingową. Które ograniczenia mam na myśli i jak określić prawa i obowiązki sponsora oraz zawodniczki lub zawodnika? Odpowiadam na te pytania w tekście. Startujemy.

SPIS TREŚCI:

Jeżeli nie chcesz czytać całego wpisu, lecz interesuje Cię dany element umowy sponsoringu, możesz przenieść się od razu do interesującego Cię fragmentu. W tym celu kliknij na dany rozdział spisu treści.

1. Umowa sponsoringu w sporcie – podstawowe informacje
2. Czy umowa sponsoringu musi być zawarta na piśmie?
3. Jakie są ograniczenia przy zawieraniu umów sponsorskich?
   • Umowy z innymi sponsorami
   • Umowy z klubami sportowymi
   • Przepisy organizatorów zawodów sportowych
   • Sponsoring członków kadry narodowej
   • Sponsoring uczestników Igrzysk Olimpijskich
4. Obowiązki sponsorowanego zawodnika lub zawodniczki
   • Przyznanie tytułu oficjalnego sponsora
   • Udział w wydarzeniach i imprezach organizowanych przez sponsora
   • Promowanie marki i produktów sponsora
   • Zezwolenie na rozpowszechnianie wizerunku sportowca
   • Obowiązki sprawozdawcze
5. Obowiązki sponsora
6. Influencer marketing w sporcie – jak oznaczać sponsora w mediach społecznościowych?
7. Okres obowiązywania i rozwiązanie umowy sponsoringu
8. Podsumowanie
9. Pomoc prawna

1. UMOWA SPONSORINGU – PODSTAWOWE INFORMACJE

Zanim przejdę do omawiania relacji prawnych sponsorów z zawodniczkami i zawodnikami, omówię w skrócie samą umowę sponsoringu. Nie została ona zdefiniowana w polskim prawie, np. w przepisach kodeksu cywilnego. Jest to tzw. umowa nienazwana, która może łączyć cechy umów nazwanych takich jak: umowa darowizny, zlecenie, najem powierzchni reklamowej itp.

Jeżeli w zamian za świadczenia sponsora (pieniężne, usługowe, towary itd.) sportowiec zobowiązany jest do ekwiwalentnego świadczenia na rzecz sponsora (reklamowych, promocyjnych, zgody na rozpowszechnianie wizerunku itd.) mówimy wówczas o tzw. sponsoringu właściwym. Jeżeli zawodniczka lub zawodnik nie realizuje żadnych świadczeń na rzecz sponsora, mamy w istocie do czynienia z umową darowizny, którą uznaje się za tzw. sponsoring niewłaściwy. Rozróżnienie to ma szczególne znaczenie w razie chęci odliczenia podatku dochodowego i podatku VAT.

Więcej informacji: Ulga dla sportu

Częstym błędem jest utożsamianie sponsoringu jedynie z otrzymywaniem pieniędzy od sponsora. Pamiętaj, że sponsorowaniem jest każda korzyść otrzymana w ramach współpracy – również darmowe produkty, preferencyjne warunki korzystania z usług sponsora, zniżki na towary itd. Będzie to miało istotne znaczenie przy omawianiu kryptoreklam w mediach społecznościowych.

2. CZY UMOWA SPONSORINGU MUSI BYĆ ZAWARTA NA PIŚMIE?

Bardzo często uzależniamy ważność umowy od zachowania formy pisemnej – dotyczy to zarówno obrotu gospodarczego jak i spraw prywatnych. Jest to nieprawidłowe podejście.

Czynność prawna (w tym umowa) jest ważna, niezależnie od zastosowanej formy prawnej (pisemnej, mailowej, formy aktu notarialnego itd.), o ile wprost przepisy ustawy nie wymagają zachowania danej formy pod rygorem nieważności. Przykład? Umowa o zakazie konkurencji zawierana między pracownikiem a pracodawcą musi być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Wspominałem o niej przy okazji omawiania umowy z trenerem klubowym.

Dla ważności umowy sponsoringu nie jest wymagana forma pisemna. W teorii wystarczą ustalenia wynikające z korespondencji elektronicznej a nawet ustne uzgodnienia. W praktyce strony i tak zachowują formę pisemną, m.in dla celów dowodowych w razie zaistnienia sporu prawnego lub wykazania zasad współpracy przed organami podatkowymi.

W ramach umowy sponsoringu może dość do przekazania autorskich praw majątkowych do utworów, np. w razie zobowiązania zawodniczki lub zawodnika do wykonania określonej liczby zdjęć, materiałów wideo itd. z oznaczeniem graficznym sponsora. Jeżeli sponsor dodatkowo chce wykorzystywać je w swoich kampaniach reklamowych, w jego interesie jest uzyskanie autorskich praw majątkowych do tych materiałów.

I dla ważności przekazania autorskich praw majątkowych wymagana jest forma pisemna pod rygorem nieważności. Podobnie wygląda to przy udzielaniu licencji wyłącznej.

Art. 53 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Co w sytuacji, gdy umowa sponsoringu nie została zawarta w formie pisemnej, a zawiera klauzule o przeniesieniu autorskich praw majątkowych? Czy oznacza to, że cała umowa jest nieważna? Otóż nie. Nieważność będzie dotyczyć jedynie postanowień związanych z przeniesieniem autorskich praw majątkowych. Jeżeli jednak z treści umowy wynika, że bez przeniesienia tych praw nie doszłoby do zawarcia umowy sponsoringu, cała umowa może zostać uznana za nieważną.

3. JAKIE SĄ OGRANICZENIA PRZY ZAWIERANIU UMÓW SPONSORSKICH?

Zarówno sponsor jak i zawodniczka lub zawodnik powinni wiedzieć o ograniczeniach, które mogą wpływać na realizację umowy sponsoringu. Przeszkody te mogą być związane z reprezentacyjnym poziomem sportowca, uprawianym sportem lub zobowiązaniami wynikającymi z innych zawartych umów.

Omówię w skrócie te ograniczenia. Uwzględnij je w toku negocjacji umowy i określania zasad współpracy.

A. Umowy z innymi sponsorami

W pierwszej kolejności zawodniczka lub zawodnik powinni pamiętać o zobowiązaniach wobec swoich obecnych sponsorów. W większości umów sponsoringu wprowadzane są zakazy reklamowania produktów i marki podmiotów konkurencyjnych. Czasami sportowcom ogranicza się możliwość zawierania umów z podmiotami, które posługują się podobną do sponsora nazwą i oznaczeniami graficznymi – niezależnie od tego, czy prowadzą działalność konkurencyjną wobec sponsora.

Naruszenie tego zakazu może skutkować rozwiązaniem obecnie obowiązującej umowy, a nawet koniecznością zapłaty kary umownej swojemu obecnemu (byłemu) sponsorowi. Jeżeli w zawartych już umowach sponsorskich znajdują się klauzule antykonkurencyjne, należy odpowiedzieć na kilka pytań:

• Przez jaki okres sportowiec nie może reklamować konkurencyjnych towarów i usług? Zazwyczaj jest to cały okres obowiązywania umowy sponsoringu, w którym znajduje się klauzula.
• Gdzie obowiązuje klauzula antykonkurencyjna? Czy ma jedynie zasięg krajowy czy też międzynarodowy?
• Czyich towarów i usług zawodniczka lub zawodnik nie może reklamować w okresie obowiązywania umowy sponsoringu? Zazwyczaj podawane są branże, w których działają podmioty konkurencyjne. Czasami dopisuje się dodatkowo konkretne marki, których nie można promować.
• Których towarów i usług sportowiec nie może reklamować w okresie obowiązywania umowy sponsoringu? W tym przypadku podawane są rodzaje produktów, do których sponsor zastrzega swoją wyłączność w ramach współpracy.

Jeżeli sportowcy zawarli kilka umów sponsoringu z różnymi podmiotami, zawsze zalecam im, by na swój użytek mieli przygotowaną listę zawierającą: czas trwania umów sponsoringu i klauzul antykonkurencyjnych, wykaz towarów i usług, które obejmują ograniczenia wynikające z obowiązujących umów. Znacznie ułatwia to życie i ogranicza ryzyko pominięcia któregoś ze sponsorów przy podpisywaniu nowej umowy.

B. Sponsoring a kontrakt z klubem sportowym

Wpływ na relacje ze sponsorami mogą mieć również umowy zawierane z klubami sportowymi. Przed zawarciem kontraktu klubowego sportowcy powinni poinformować kluby o ich obecnych zobowiązaniach wobec sponsorów. Jeżeli reklamują towary lub usługi sponsora na zasadach wyłączności, należy uwzględnić to w kontrakcie zawartym z klubem.

Więcej na ten temat przeczytasz we wpisie dotyczącym kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej, w części o zobowiązaniach wobec sponsorów.

Możliwym rozwiązaniem jest również brak przekazania klubowi prawa do wykorzystywania wizerunku sportowca lub przekazanie w ograniczonym zakresie. Pamiętaj jednak, że dodatkowe ograniczenia mogą wprowadzać przepisy polskich związków sportowych lub organizatorów poszczególnych zawodów.

C. Sponsoring a przepisy organizatorów zawodów sportowych

Ograniczenia sponsorskie mogą również wynikać z regulaminów rozgrywek uchwalanych przez polskie związki sportowe lub podmioty zarządzający ligami zawodowymi. Przykładem może być żużel, w którym bardzo szczegółowo określono możliwość korzystania z powierzchni reklamowych przez sponsorów, w tym wyłączono niektóre z nich do dysponowania przez zawodników.

Zbiór zasad regulujących stosunki pomiędzy zawodnikiem i klubem (załącznik do Regulaminu Przynależności Klubowej w Sporcie Żużlowym 2022 ) § 5 [Powierzchnie reklamowe] 1. Zasady i sposób zagospodarowania powierzchni reklamowych na motocyklu i stroju zawodniczym określone są w regulaminach właściwego dla danych rozgrywek podmiotu zarządzającego, które stanowią integralną cześć kontraktu. 2. Zawodnik startujący w rozgrywkach o Drużynowe Mistrzostwa Polski przyjmuje do wiadomości i akceptuje, że nie może z jakiegokolwiek tytułu otrzymać od klubu do dysponowania wyłączonych powierzchni reklamowych, a klub na tych powierzchniach jest zobowiązany do umieszczenia jednakowych dla całej drużyny form graficznych lub reklamowych. 3. Dla rozgrywek o Drużynowe Mistrzostwa Polski powierzchnie reklamowe możliwe do odsprzedaży zawodnikowi na wyposażeniu osobistym, osłonach motocykla i motocyklu określa Karta Powierzchni Reklamowych:

Jednocześnie w tzw. karcie powierzchni reklamowych określono, które powierzchnie reklamowe są możliwe do odsprzedaży zawodnikowi w celu zawierania przez niego indywidualnych umów sponsorskich. Poniżej zobaczysz, jak wygląda to przy powierzchniach reklamowych na kevlarze. Analogicznie przedstawiono miejsca na: osłonach bocznych, kołpaku tylnego koła, czapki, kołnierza ochronnego, siedzenia, osłony tłumika i ocieplacza silnika.

To nie koniec ograniczeń. Zawodnik i klub mogą zawierać umowy sponsoringu dotyczące ww. powierzchni reklamowych wyłącznie na jeden sezon. W razie zawarcia umowy wykraczającej poza jeden sezon nie będzie ona uznawana przez organizatora rozgrywek.

D. Sponsoring członków kadry narodowej

Kolejne ograniczenia wynikają z przepisów ustawy o sporcie. Na ich podstawie to polski związek sportowy – na zasadach wyłączności – może korzystać z wizerunku zawodniczki lub zawodnika w stroju reprezentacji Polski.

Art. 14 ustawy o sporcie z 25 czerwca 2010 roku: 1. Członek kadry narodowej udostępnia, na zasadach wyłączności, swój wizerunek w stroju reprezentacji kraju polskiemu związkowi sportowemu, który jest uprawniony do wykorzystania tego wizerunku do swoich celów gospodarczych w zakresie wyznaczonym przez przepisy tego związku lub międzynarodowej organizacji sportowej działającej w danym sporcie.

To polski związek sportowy lub międzynarodowa organizacja sportowa określa sposób wykorzystania wizerunku sportowca w stroju reprezentacyjnym. Oznacza to, że zawodniczka lub zawodnik nie może bez zgody polskiego związku sportowego upoważniać osób trzecich do wykorzystywania ich wizerunku w stroju reprezentacji Polski.

Kwestia wykorzystywania wizerunku członków kadry narodowej wzbudzała kontrowersje już kilkanaście lat temu. Jeszcze przed uchwaleniem ustawy o sporcie miał miejsce spór prawny. Jego stroną był piłkarz Maciej Żurawski, który nie zgadzał się na wykorzystywanie swojego wizerunku przez sponsora Polskiego Związku Piłki Nożnej.

W tamtym okresie obowiązywała ustawa o sporcie kwalifikowanym, która zawierała niemal identyczny przepis jak przytoczony wcześniej art. 14 ustawy o sporcie. Sprawa trafiła ostatecznie do Sądu Najwyższego, który orzekł na niekorzyść zawodnika. Poniżej fragment uzasadnienia sądu:

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2009 r., I CSK 160/09 (…) z zakwalifikowaniem zawodnika do kadry narodowej, ustawodawca powiązał powstanie na rzecz polskiego związku sportowego prawa do wykorzystania wizerunku kadrowicza w stroju reprezentacji kraju. Treścią tego prawa jest więc możliwość samodzielnego wykorzystywania przez polski związek sportowy wizerunku zawodnika w stroju reprezentanta do własnych celów gospodarczych. Korelatem tego uprawnienia jest obowiązek znoszenia przez kadrowicza sytuacji, w której jego wizerunek w stroju reprezentanta kraju może być przedmiotem wykorzystania przez jego federację sportową na zasadach wyłączności.

Wiele osób krytykuje to rozstrzygnięcie i samą treść art. 14 ustawy o sporcie, uznając je za nieuzasadnioną ingerencję w prawa sportowców do dysponowania swoim wizerunkiem. Nie zmienia to faktu, że omawiany przepis dalej obowiązuje. Przygotowując umowę sponsoringu uwzględnij tę okoliczność, wyłączając odpowiedzialność sportowca, który wykonuje obowiązki marketingowe wynikające z posiadania statusu członka kadry narodowej.

E. Sponsoring uczestników Igrzysk Olimpijskich

Ograniczenia będą dotyczyć również sponsoringu uczestników Igrzysk Olimpijskich. Do tej kategorii zaliczają się nie tylko sportowcy, ale również trenerzy oraz działacze. Na czym polegają te ograniczenia?

Po pierwsze, członek reprezentacji olimpijskiej udostępnia Polskiemu Komitetowi Olimpijskiemu swój wizerunek w stroju reprezentacji olimpijskiej.

Po drugie, sponsorzy sportowców, którzy nie mają jednocześnie statusu oficjalnego partnera MKOl, PKOl lub Komitetu Organizacyjnego Igrzysk Olimpijskich, są ograniczeni w prowadzeniu kampanii reklamowych z udziałem uczestników Igrzysk. Przykładowe ograniczenia to::

• brak możliwości wykorzystania dóbr olimpijskich,
• limity komunikatów z podziękowaniami dla sponsorów od sportowców,
• ograniczenia w publikowaniu wiadomości z gratulacjami dla sponsorowanych zawodniczek i zawodników.

Bardziej szczegółowe wytyczne publikowane są przez MKOl i PKOl przed każdymi Igrzyskami Olimpijskimi. Na dole widzisz fragment ilustrowanego przewodnika udostępnionego przez MKOl przed IO Pekin 2022.

To przykłady dwóch nieprawidłowych reklam z udziałem uczestniczki Igrzysk Olimpijskich. Po lewej stronie widzimy nawiązanie do Igrzysk Olimpijskich w haśle reklamowym. Po prawej stronie wykorzystany jest strój reprezentacji olimpijskiej. To oczywiście jedynie niektóre elementy, o których należy pamiętać w kampaniach reklamowych z udziałem uczestników IO.

Więcej: Sponsoring w okresie Igrzysk Olimpijskich

Zawierając umowę sponsoringu z zawodniczkami lub zawodnikami, którzy aspirują do udziału w Igrzyskach Olimpijski pamiętaj o tych ograniczeniach. Nie ma sensu zobowiązywać sportowców do świadczeń, których nie będą mogli zrealizować ze względu na przepisy MKOl lub PKOl.

4. OBOWIĄZKI ZAWODNICZKI LUB ZAWODNIKA WOBEC SPONSORA

Nie da się określić stałej listy zobowiązań sponsorowanych wobec sponsora. Jest wiele czynników wpływających na zakres obowiązków: wysokość sponsoringu, rozpoznawalność zawodniczki lub zawodnika, uprawiany sport i jego popularność, przepisy korporacyjne obowiązujące u danego sponsora.

Są natomiast pewne kategorie obowiązków, które powtarzają się w umowach sponsoringu, niezależnie od powyższych zmiennych. Warto je przedstawić i w skrócie omówić.

A. Przyznanie tytułu oficjalnego sponsora

Głównym celem jest zwiększenie prestiżu sponsora, jego marki i produktów poprzez podkreślenie współpracy z danym sportowcem. Tytuł ten przyznawany jest często na zasadach wyłączności – tylko dany sponsor może korzystać z danego oznaczenia i wykorzystywać je w kampaniach marketingowych. Stąd często widzimy różne oznaczenia sponsorów tego samego zawodnika lub zawodniczki: główny, generalny, oficjalny itd.

B. Obowiązek udziału w wydarzeniach i imprezach organizowanych przez sponsora

Udział sportowca w danym wydarzeniu wpływa na zwiększenie zainteresowania marką sponsora. Mam tu na myśli zarówno zainteresowanie mediów, jak i kontrahentów sponsora. Zazwyczaj obecność zawodniczki lub zawodnika na imprezie połączona jest również z innymi obowiązkami marketingowymi, m.in. dotyczącymi promowania produktów sponsora i aktywności w mediach społecznościowych.

W wielu umowach sponsoringu wprowadzane są również obowiązki związane z udziałem w imprezach charytatywnych, niekoniecznie bezpośrednio związanych z działalnością sponsora. W tym przypadku celem jest budowanie pozytywnego wizerunku sponsora w pośredni sposób – poprzez współpracę z osobami zaangażowanymi w działalność charytatywną.

Zazwyczaj w umowie sponsoringu określana jest liczba wydarzeń, w których ma wziąć udział zawodniczka lub zawodnik w danym okresie, np. w ciągu roku. Oczywiście nie może wpływać to realizację obowiązków wynikających z profesjonalnego uprawiania sportu: w klubie, jako członka kadry narodowej, reprezentacji olimpijskiej itd.

C. Obowiązek promowania marki i produktów sponsora

Jest to najważniejsza kategoria obowiązków, łącząca się zresztą z innymi zobowiązaniami omawianymi w tym rozdziale. Przykładowymi świadczeniami zawodniczki i zawodnika mogą być:

• umieszczenia oznaczeń sponsora (np. firmy i logo) w materiałach promujących daną aktywność sportowca (treningi, zawody itd.), o ile nie jest to sprzeczne z regulaminami organizatorów,
• umieszczenia oznaczeń sponsora na strojach treningowych lub startowych, z uwzględnieniem ograniczeń w sponsoringu, o których wspominałem wcześniej,
• umieszczania oznaczeń sponsora w mediach społecznościowych (np. Facebook, Twitter, Instagram, TikTok) we wpisach, opisie profilu, bio, zdjęciu w tle itd.
• używanie wyłącznie produktów marki sponsora – zarówno sprzętu sportowego jak i innych produktów, np. smartfonów,
• przygotowanie i przekazanie sponsorowi materiałów (np. zdjęć, filmów) przedstawiających wizerunek sportowca wraz z oznaczeniami sponsora; zazwyczaj sportowiec przekazuje wówczas autorskie prawa majątkowe do tych materiałów, które są wykorzystywane w celach komercyjnych przez sponsora,
• rekomendacja sponsora i jego produktów, m.in. w mediach społecznościowych.

Zazwyczaj wiąże się z tym zakaz promowania produktów i marki podmiotów, którzy prowadzą działalność konkurencyjną wobec sponsora.

Oczywiście są to jedynie przykładowe obowiązki sportowców zaliczające się do tej kategorii. Czasami sponsor zastrzega sobie prawo do akceptacji materiałów promocyjnych przed ich opublikowaniem przez zawodniczkę, zawodnika lub współpracującą z nimi agencję reklamową. Ma to na celu minimalizację ryzyka promowania sponsora w sposób, który może ostatecznie szkodzić jego wizerunkowi.

Zawierając umowę sponsoringu należy również pamiętać o zasadach korzystania z logo i innych oznaczeń graficznych sponsora. Najbezpieczniejszą opcją jest zawarcie tzw. umowy licencyjnej, w której sportowiec i sponsor określają zasady i zakres wykorzystywania oznaczeń w toku współpracy, np. poprzez określenie pól eksploatacji utworów. Nie musi to być osobny dokument, wystarczy odpowiednia klauzula w zawieranej umowie sponsoringu.

D. Zezwolenie na rozpowszechnianie wizerunku sportowca

Określając zasady korzystania z wizerunku należy pamiętać o następujących kwestiach:

1. Doprecyzowanie wizerunku, który będzie rozpowszechniany. Wizerunek kojarzymy zazwyczaj z fizycznym obrazem człowieka, który widzimy. Wizerunkiem może być również jego głos, karykatura itd. Bardzo istotne jest określenie, czy w ramach umowy sponsoringu będzie rozpowszechniany jedynie wizerunek publiczny (związany z aktywnością sportową), czy też sponsor będzie mógł rozpowszechniać wizerunek prywatny sportowca.
2. Czas korzystania z wizerunku – strony powinny ustalić, jak długo wizerunek zawodników i zawodniczek będzie rozpowszechniany przez sponsora. Ma to szczególne znaczenie w razie udostępniania – odpłatnie lub nieodpłatnie – towarów z wizerunkiem sportowca.
3. Miejsce rozpowszechniania wizerunku – np. zakres geograficzny oraz platformy, na których będzie rozpowszechniany wizerunek.

E. Obowiązki sprawozdawcze dotyczące umowy sponsoringu

W niektórych umowach sponsoringu wprowadzone są również obowiązki sprawozdawcze. Na czym one polegają? Przede wszystkim na przygotowywaniu przez sponsorowanych okresowych raportów, w których opisują, jakie działania podejmowali w toku realizacji umowy sponsoringu. Nie lekceważyłbym tego obowiązku – rzetelność i sposób przedstawienia raportu może mieć wpływ na decyzję sponsora w sprawie kontynuowania współpracy w przyszłości.

Zdarzają się również sytuacje, gdy sponsorzy, chcąc zakończyć współpracę, powołują się na brak realizacji tego obowiązku mimo braku jego wprowadzenia do umowy. Na który przepis się powołują? Na art. 740 kodeksu cywilnego.

Art. 740 ustawy z 23 kwietnia 1964 roku – kodeks cywilny: Przyjmujący zlecenie powinien udzielać dającemu zlecenie potrzebnych wiadomości o przebiegu sprawy, a po wykonaniu zlecenia lub po wcześniejszym rozwiązaniu umowy złożyć mu sprawozdanie. Powinien mu wydać wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym.

Jest to bardzo ryzykowne podejście, często kwestionowane również przez sądy. Mogą one uznać, że umowa została rozwiązana bez ważnego powodu, co będzie skutkować odpowiedzialnością odszkodowawczą sponsora.

5. OBOWIĄZKI SPONSORA WOBEC ZAWODNICZKI LUB ZAWODNIKA

Podstawowym obowiązkiem sponsora jest oczywiście realizacja umówionego świadczenia na rzecz zawodniczki lub zawodnika. Najczęściej jest to wypłata umówionej kwoty w terminach określonych w umowie. W wielu przypadkach umowy przewidują wypłatę wynagrodzenia podstawowego (niezależnie od osiągniętych wyników sportowych) oraz premie wynikowe w ramach zwiększenia wartości marketingowej, np. za zdobycie medalu Igrzysk Olimpijskich, Mistrzostw Świata itd.

Nie wyklucza to też innych świadczeń – przekazanie do używania samochodu, zniżki na dane produkty sponsora, preferencyjny sposób korzystania z usług sponsora. Możliwości jest naprawdę wiele.

Wykonywanie obowiązków wynikających z umowy sponsoringu nie powinno prowadzić do zaniedbań w toku przygotowań do startu w imprezach sportowych. Stąd na etapie sporządzania umów zazwyczaj bardzo ogólnie określa się terminy wystąpień sportowców podczas wydarzeń organizowanych przez sponsora, sesji zdjęciowych itd. Szczegóły mają zostać doprecyzowane w trakcie obowiązywania umowy. Regułą jest natomiast określanie, ile dni w roku kalendarzowym zawodniczki i zawodnicy mają przeznaczyć na realizację umowy sponsoringu. Również w tym przypadku wprowadza się klauzule chroniące sportowców, np. ograniczając liczbę dni następujących po sobie, w których mają być realizowane usługi na rzecz sponsorów.

Świadczenie usług przez sportowców nie może również prowadzić do naruszenia ich dóbr osobistych. Sytuacja taka może mieć miejsce, gdy:

• forma reklamy wpływa na negatywne postrzeganie zawodniczki lub zawodnika,
• promowane produkty nie są społecznie akceptowalne,
• sportowiec ze względu na swoje przekonania nie może promować określonej kategorii produktów, np. reklama produktów mięsnych przez wegetarianina.

Zalecanym przeze mnie rozwiązaniem jest przesyłanie do akceptacji tzw. głównych założeń kampanii reklamowej, w których określa się m.in. czas trwania kampanii oraz kategorię produktów, które mają być reklamowane przez sportowca. Kwestię tę poruszałem również we wpisie dotyczącym umów z agentami sportowymi.

6. INFLUENCER MARKETING W SPORCIE – JAK OZNACZAĆ SPONSORA W MEDIACH SPOŁECZNOŚCIOWYCH?

Wartość marketingowa zawodniczek i zawodników wiąże się z ich aktywnością w mediach społecznościowych. W większości umów sponsoringu znajdziemy zatem zobowiązania sportowców do określonych zachowań w social mediach – publikowania wpisów dotyczących działalności sponsora, prezentowania produktów i usług sponsora itd.

Problem pojawia się, gdy sportowiec nie oznacza w żaden sposób faktu sponsorowania go przez swojego kontrahenta. Może wprowadzać to w błąd obserwujących, którzy interpretują publikowane treści jako przekaz informacyjny – bez żadnego celu reklamowego. Działanie takie może zostać uznane za kryptoreklamę i stanowić nieuczciwą praktykę rynkową.

art. 7 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym: Nieuczciwymi praktykami rynkowymi w każdych okolicznościach są następujące praktyki rynkowe wprowadzające w błąd: (…) 11) kryptoreklama, która polega na wykorzystywaniu treści publicystycznych w środkach masowego przekazu w celu promocji produktu w sytuacji gdy przedsiębiorca zapłacił za tę promocję, a nie wynika to wyraźnie z treści lub z obrazów lub dźwięków łatwo rozpoznawalnych przez konsumenta;

Zachowania takie mogą zostać również uznane za czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu obowiązujących przepisów. Problem kryptoreklam w mediach społecznościowych influencerów dostrzegł również Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który w komunikacie z września 2021 roku poinformował o wszczęciu postępowań wyjaśniających, których celem jest opracowanie wytycznych dla osób, które zarabiają na promowaniu produktów i usług w sieci.

Aktualizacja z 25 lipca 2022 roku: Prezes UOKiK poinformował o postawieniu pierwszych zarzutów twórcom z branży fitness i ich reklamodawcom w związku z nieprawidłowym oznaczaniem treści reklamowych na Instagramie.

Badane są również hasztagi – te również mogą wprowadzać w błąd odbiorców. Już w tym momencie wiadomo, że w ocenie UOKiK hasztagi #ad lub #współpraca są niewystarczające do oznaczenia treści sponsorowanych.

Rekomendowane są natomiast hasztagi #reklama i #wpissponsorowany. Czekamy na ostateczne wytyczne ze strony urzędu, ale warto pamiętać o przedstawionych już zaleceniach.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Maciej Broda | prawo sportowe (@broda_maciej)

Zawierając umowę ze sponsorem pamiętaj o następujących rzeczach:

• Sponsorowaniem jest każda korzyść otrzymana w ramach współpracy – nie tylko pieniądze, ale również darmowe produkty, preferencyjne warunki korzystania z usług sponsora, zniżki na towary itd.
• Ustal zasady publikowania treści w mediach społecznościowych dotyczących sponsora i jego produktów: częstotliwość, format, treść i miejsca publikacji.
• Doprecyzuj, w jaki sposób masz informować o współpracy ze sponsorem. Pamiętaj o zakazie kryptoreklamy.

7. OKRES OBOWIĄZYWANIA I ROZWIĄZANIE UMOWY SPONSORINGU

Nie ma prawnych przeciwskazań, by umowa sponsorska była zawierana na czas nieokreślony. W takim przypadku warto zwrócić uwagę, czy w umowie przewidziano okres wypowiedzenia, czy też rozwiązanie następuje ze skutkiem natychmiastowym.

Regułą jest jednak zawieranie umów na czas określony. Zapewniać ma to stabilizację współpracy między sponsorem a sponsorowanym zawodnikiem lub zawodniczką. Strony zazwyczaj wtedy uzależniają możliwość rozwiązania umów do wystąpienia ważnych powodów, np. pozytywnego wyniku testu antydopingowego, popełnienia przestępstwa lub zachowania ewidentnie nagannego moralnie. Naruszeniem sponsora, skutkującym rozwiązaniem umowy, może być brak zapłaty umówionego wynagrodzenia lub prowadzenie kampanii reklamowych w sposób naruszający dobra osobiste sportowca.

Wiele przesłanek zakończenia współpracy ma bardzo ogólny charakter. Wynika to ze specyfiki umów sponsoringu, w których trudno ująć każdą sytuację w sposób wyczerpujący. Pojawia się pytanie: Czy w razie złożenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy bez ważnego powodu, ta umowa dalej obowiązuje? Dużo zależy od jej treści i charakteru prawnego. Regułą jest jednak, że umowa ulega rozwiązaniu mimo złożenia oświadczenia bez ważnego powodu. W takim przypadku pokrzywdzona strona może domagać się odszkodowania od kontrahenta, który bezpodstawnie zakończył współpracę.

8. PODSUMOWANIE

We wpisie przedstawiłem najistotniejsze kwestie, o których należy pamiętać przy zawieraniu umowy sponsoringu z zawodniczką i zawodnikiem. Wskazałem na najważniejsze prawa i obowiązki stron, formę zawarcia umowy oraz okres jej obowiązywania.

Czy poruszyłem wszystkie prawne aspekty umów sponsorskich w sporcie? Oczywiście, że nie. Chciałem jednak skupić się na kwestiach ściśle związanych z działalnością sportowców, m.in. statusie członka kadry narodowej, reprezentacji olimpijskiej, aktywności w mediach społecznościowych.

Inne problemy prawne będą występować przy sponsorowaniu klubów sportowych lub związków sportowych. Im jednak poświęcę osobny wpis.

Zobacz również: Szablon umowy sponsoringu zawieranej z klubem sportowym prowadzącym działalność gospodarczą

Jeżeli dodatkowo potrzebujesz pomocy prawnej w temacie sponsoringu w sporcie, możesz skorzystać z moich usług. Mogę pomóc Ci między innymi opiniując treść umowy sponsoringu, przygotowując nowy dokument lub reprezentując w negocjacjach ze sponsorem, zawodniczką lub zawodnikiem oraz agencją marketingową.

Możesz skontaktować się ze mną mailowo lub telefonicznie

Możesz również wysłać wiadomość korzystając z formularza kontaktowego